سختی آب
سختــی آب مربوط به املاح خاصی است که در آب وجود دارد . این املاح شامــل کاتیــونهایی مثل منیزیم ، کلسیم ، استرانسیم ، آهن ، آلومینیم ، منگنــز و مس بوده که با آنیـــونهایی مانند بی کربنات ، کربنات ، کلرید ، سولفات ، سیلیکات ، و نیترات به صورت محلول در آب وجود دارد .
سختی کل (تام) : به مجموعه سختی موقت (سختی کربناتی ) بعلاوه سختی دائم (سختــی بی کربناتی) سختی کل گفته می شود .
سختی موقت در اثر جوشاندن آب ته نشین می شود و جرم داخل ظروف جوشش آب را تشکیل میدهد و اغلب شامل کربنات یا بی کربنات کلسیم و منیزیم می باشد .
سختی دائم در اثر وجود عناصری مانند سولفات و کلرید کلسیم و منیزیم بوجود آمده در اثر جوشیدن از بین نمی رود .
انواع آب مصرفی بر اساس میزان سختی به شرح زیر طبقه بندی می شوند :
تقسیم بندی آبها بر اساس میزان سختی
نوع آب | سختی( میلیگرم بر لیتر کربنات کلسیم) |
سبک | 50 – 0 |
نیمه سبک | 100 – 50 |
کمی سخت | 150 – 100 |
نیمه سخت | 200 – 150 |
سخت | 300 - 200 |
بسیار سخت | بیش از 300 |
لازم به ذکر است که مطابق استاندارد های بین المللی بهداشت حد مجاز سختی کل برای آب آشامیدنی 500 میلیگرم بر لیتر بر حسب کربنات کلسیم و حد مطلوب آن 150 میلیگرم بر لیتر بر حسب کربنات کلسیم می باشد .
چهار کاتیون عمده آبهای آشامیدنی:
کلسیم :
در غالب آبهای طبیعی یافت می شود و میزان آن بستگی به نوع سنگ بستری دارد که آب از آن عبور می کند . کلسیم اغلب به صورت کربنات ، بی کربنات و سولفات دیده می شود . لازم به ذکر است که مطابق استاندارد های بین المللی بهداشت حد مجاز کلسیـــم برای آب آشامیدنی 200 میلیگرم بر لیتر و حد مطلوب آن 75 میلیگرم بر لیتر می باشد .
منیزیم :
منیزیم یکی از عناصر معمولی آب است که نمکهای قابل حل تشکیل می دهد . منیزیم در آب هم سختی کربناتی و هم سختی بی کربناتی ایجاد می کند . ( البته کمتر از کلسیم ) زیاد بودن این عنصر فلزی در آب می تواند مسهل باشد .
مطابق استاندارد های بین المللی بهداشت حد مجاز کلسیم برای آب آشامیـــدنی 200 میلیگرم بر لیتر و حد مطلوب آن 50 میلیگرم بر لیتر بر حسب کلسیم می باشد .
سدیم :
عنصر سدیم علاوه بر اینکه یکی از عناصر فراوان در طبیعت می باشد . به علت حلالیت زیاد آن در بیشتر منابع آب طبیعی یافت می شود . مقدار آن بسیار متفاوت است . حد آستانه برای سدیم به آنیونهای آن بستگی دارد و مطابق استاندارد های بین المللی بهداشت حد مجاز سدیم به صورت کلرید سدیم برای آب آشامیدنی 350 میلیگرم بر لیتر و حد مطلوب آن 138 میلیگرم بر لیتر برحسب یون کلر می باشد . همچنین حد مجاز سدیم به صورت سولفات سدیم برای آب آشامیدنی 328 میلیگرم بر حسب سدیم می باشد .
پتاسیم :
پتاسیم با اینکه یکی از فراوانترین عناصر در طبیعت است مقدار آن در آبهای طبیعی هرگز بیش از 20 میلی گرم در لیتر نمی شود